Column Sander Gelinck in Renda | Donderdag 1 oktober 2015
Merkel beloofde dit weekend 4,1 miljard vrij te maken: voor elke vluchteling die een Duitse Deelstaat opneemt, ontvangt deze 670 euro per maand. Kijk dat is duidelijk. In Nederland is er een regeling (het ‘zelfzorgarrangement’) die opvangorganisatie COA heeft opengesteld voor gemeenten om mensen die al een verblijfsvergunning hebben versneld de bomvolle AZC’s uit te laten stromen. Met een heuse brief van de VNG die gemeenten oproept om dan ook snel met locaties te komen.
Probleem opgelost denkt u? Nou niet dus want de regeling is dan wel ‘opengesteld’, maar allerminst duidelijk. Niet over de hoogte van de vergoedingen, niet over wat gemeenten (zorg bijvoorbeeld?) er ook uit moeten betalen en ook niet of het gebouw tijdelijk kan worden ingezet en de mensen dan weer terugkunnen. Hobbels die wel weer worden gladgestreken, maar het geeft wel te denken hoe we in Nederland tegen vluchtelingen aankijken. Merkel meldt de 4,1 miljard persoonlijk. En dat doet ze bewust. Ziet u het Rutte al doen? Tuurlijk kost de opvang ook in ons land geld (zal straks ook op dezelfde € 670 per maand uitkomen) maar die bedragen noemen onze politici blijkbaar liever niet hardop.
En ze laten het graag ambtelijk afhandelen. Er zijn nog meer verschillen. In Duitsland worden particulieren fiscaal beloond als ze vluchtelingen in hun eigen huis opvangen. Op voorstel van een politicus die vindt dat vluchtelingen beter kleinschalig kunnen worden opgevangen door mensen, dan jarenlang in massale asielzoekerscentra verblijven waar ze vooral met instituties kennismaken. Nederland blijkt die maatregel ook bestudeerd te hebben, maar ‘bewust niet te willen’ omdat de asielzoeker van de verhuurder ‘afhankelijk zou kunnen worden’. Aldus een woordvoerder van de COA in de Volkskrant. Om vervolgens naar die zza-regeling te verwijzen waar COA nu zelf over onderhandelt met gemeenten.
Hoogste tijd dus om wat meer naar Duitsland te kijken en vooral wat minder rechtlijnig worden. Geldt niet alleen voor opvang nu, maar ook voor de huisvesting dadelijk. Op de website van het ministerie die over huisvesting gaat, staan vooral aanbieders van containers en inbouwunits genoemd ter inspiratie. Maar waarom maken we geen goede woningen in leegstaande gebouwen. En vragen we de mensen niet of ze willen helpen die leegstaande gebouwen te verbouwen? Niet elke vluchteling heeft een academische opleiding. Er zitten vast genoeg vaklui tussen. En zelfs dan: zo moeilijk is het niet. Studenten in Utrecht, Amsterdam. Leiden en Delft konden het ook. En waren maar wat blij met de huurkorting! Het levert woonruimte op, goedkope woningen (tussen 18 en 23 niet boven de aftoppinggrens komen!), bespaart dus ook huursubsidie en geen verdringing op de woningmarkt!
En vooral: de mensen mogen iets doen na alle ellende. Goed idee zegt u? Het mag alleen niet. In Nederland mag een asielzoeker maar ‘zeer beperkt’ werken. Een oogopslag op de voorwaarden en je leest: willen we niet. In Duitsland mag dat wel. Mogen vluchtelingen al na drie maanden aan het werk. Ook als de procedure nog niet is afgerond. Er is overigens nog een verschil met de Duitse manier van kijken. Maar zij hebben dan ook al twee keer eerder een Wirtschaftswunder meegemaakt (google maar). Duitse economen verwachten dat de honderdduizenden vluchtelingen de Duitse economie in 2020 een impuls geeft van 1,7% extra bnp. Lijkt me ook niet verkeerd. Ik ben heel benieuwd naar uw ideeën om snel betere huisvesting te realiseren voor deze mensen.
Deze column verscheen 1 oktober op Renda.
Discussieer mee op Renda, hét platform voor de bestaande bouw.
Foto Aan t Verlaat, tijdelijk wonen gerealiseerd door studenten van tudelft die deelnamen aan de leergang van de herbestemmingacademie